โรคภาวะขากระตุกขณะหลับ
โดยนพ. นพดล
ตรีประทีปศิลป์
โรคภาวะขากระตุกขณะหลับคือ
โรคที่มีการกระตุกของขาซ้ำๆ ขณะนอนหลับ (Periodic Limb Movement Disorder, PLMD)
อาการ :
ผู้ป่วยอาจตื่นตอนกลางคืนหลายครั้งจากการที่ขากระตุก
ทำให้สมองมีการตื่นตัวบ่อย ๆ ขณะหลับ ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถเข้าสู่ภาวะหลับลึกได้
จึงมักมีอาการเหมือนคนนอนไม่เต็มอิ่มง่วงนอนในเวลากลางวัน
ภาวะนี้มักจะทราบโดยการสอบถามคู่นอนด้วยนั่นเอง
สาเหตุ
:
มีปัจจัยหลาย
ๆ ปัจจัยที่ก่อให้เกิดภาวะนี้มากขึ้น เช่น
- ยา เช่น
ยารักษาโรคซึมเศร้า (antidepressants), ยาแก้แพ้ (antihistamines)
และยารักษาโรคจิตเภท (antipsychotics) บางตัว
- ขณะตั้งครรภ์
คนท้องจะมีอาการรุนแรงขึ้นได้โดยเฉพาะช่วง สองไตรมาสหลัง
- โรคร่วม PLMD พบได้บ่อยในคนไข้โรคไต เบาหวาน โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กโรคลมหลับ
(narcolepsy) และภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น
(obstructive sleep apnea)
การวินิจฉัย : ซักประวัติ
ตตรวจร่างกาย รวมไปถึง การตรวจการนอนหลับ
รักษา
:
- รักษาโรคที่เป็นสาเหตุ
เช่น การให้ธาตุเหล็กเพื่อรักษา ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
หาและงดปัจจัยที่อาจเป็นสาเหตุ เช่น ยาบางกลุ่มข้างต้น หลีกเลี่ยงคาเฟอีน
ในชากาแฟน้ำอัดลม ช็อคโกแลต ที่พบว่าทำให้ PLMD เป็นมากขึ้นได้
- การใช้ยารักษา
เช่น dopamine
agonist, ยาที่ใช้รักษาโรคลมชัก และยากลุ่ม benzodiazepines
ซ่ึงส่วนใหญ่แล้วยาจะสามารถทำให้อาการ
ดีขึ้นมากจนหายไปได้แต่จำเป็นต้องกินยาต่อเนื่อง
ขอขอบคุณแหล่งที่มา:
https://www.gj.mahidol.ac.th/main/knowledge-2/plmd